Wojskowe odznaki w klubie

Ponadprzeciętna. Tak należałoby nazwać frekwencję odnotowaną podczas lutowego wieczoru klubowego Ostrowskiego Klubu Kolekcjonera, którego gościem był Norbert Zawiałów, znany kolekcjoner ostrowskich biletów i piwnych etykiet. Tym razem zaprezentował on fragment swojego zbioru odznak wojskowych.

Odznaki wojskowe to temat niezwykle obszerny, co potwierdził gość wieczoru. Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. Na mundurach pojawiają się znaki jednostek, znaki specjalności, oznaczenia stopni, medale honorujące zasługi żołnierzy, znaki pamiątkowe potwierdzające udział w wybranych działaniach…

– Początków polskich odznak wojskowych można doszukiwać się już w Armii Królestwa Polskiego – mówił Norbert Zawiałów. – Rozkazem Wielkiego Księcia Konstantego z 7 stycznia 1826 roku wprowadzono na mundury wojskowe „Cyfrę Cesarza i króla Aleksandra I”.

Gość wieczoru zwracał uwagę na fakt, że w okresie II Rzeczypospolitej szczególnego znaczenia nabrały odznaki pułkowe. Miały one sprzyjać ściślejszemu związaniu żołnierzy z pułkiem, wzrostowi poczucia wspólnoty, zobowiązania do przestrzegania określonych w regulaminie norm etycznych. Jak usłyszeli uczestnicy spotkania, współczesne odznaki nawiązując do przedwojennych tradycji, zawierają jednak wiele nowych elementów. Nadal wykorzystuje się motyw orła czy krzyża, ale więcej jest elementów charakteryzujących np. rodzaj sił zbrojnych (kotwica w marynarce, szachownica w lotnictwie).

Sporo czasu Norbert Zawiałów poświęcił stacjonującemu w Ostrowie 9 Ośrodkowi Szkolenia Specjalistów Czołgowych.

– Odznaka ostrowskiego Ośrodka (φ 44mm) wykonana była w kształcie okrągłej tarczy, której obwód u góry stanowiło koło zębate – symbol mechaniki samochodowej, a u dołu wieniec dębowy – podawał kolekcjoner za pozycją Mundur i odznaki Wojska Polskiego autorstwa Zdzisława Sawickiego, Jerzego Waszkiewicza i Adama Wielechowskiego. – Wewnątrz tarczy znalazły się dwa skrzydła husarskie – symbol wojsk pancernych ze wstęgą u dołu, na której umieszczono numer i inicjały ośrodka 9 OSSCz. W centrum odznaki nałożona tarcza z emaliowanym złoto-niebieskim herbem miasta Ostrowa na czerwonym, prążkowanym tle. Od tarczy rozchodzą się trzy poprzeczki kierownicy z czerwono-czarno-czerwonymi wstęgami.

Odznaka zaprojektowana przez Andrzeja Nowakowskiego, została wykonana w pracowni grawerskiej Zbigniewa Cegielskiego w Warszawie. Pierwsze jej oficjalne wręczenia miały miejsce 17 lipca 1993 roku.

– Odznaka funkcjonowała w dwóch wersjach: ażurowej i pełnej – mówił kolekcjoner, zwracając uwagę na jeszcze jedną, mniej „bogatą” wersję odznaki dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, wykonaną metodą sitodruku na blaszce. ■